TURUNÇ

Turunç, turunçgiller ya da narenciye denen bir Akdeniz bölgesi bitkileri. Turunç gillerin ana çeşidinin adı turunçtur. Turunç hastalıklara, susuzluğa çok dayanıklıdır. Dalları dikenlidir. Meyvesinin suyu boldur ve oldukça ekşidir. Acımtrak kabuğu turuncu renktedir demiyoruz. Çünkü Turuncu renk adını turunç renginden almıştır.
Turunç olgunlaştıktan sonra , eğer ekşi seviyorsan aynen portakal gibi yiyebilirsin. Ancak turunç mevsim sonunu aşmişsa mayhoş dediğimiz ekşi ile tatlı arası bir tat alır ki rahat yenir. Turunç suyu bol bir meyvedir. Bu turunç limon gibi kesilip sıkılarak salatalara, çorbalara ve diğer yiyeceklere kullanılır. Demeye gerek yok ki başta C vitamini açısından çok yararlıdır. Turuncun dış kabuğu inceden rendelenir ve kabuk kısmından portakal kabuk tatlısı yapılır.
Bu Turunç Çukurovada çok miktarda olduğundan, kesilir suyu çıkarılır ve büyük kazanlarda kaynatılır, tıpkı nar ekşisi gibi. Küplere, şişelere konan turunç ekşisi kışın bolca kullanılır.
Turuncun çekirdeği uygun toprağa dikilir , fidanlar 20 cm olunca sökülür tek tek poşetlere dikilir. Oradanda tarlaya dikilir. Fidanlar parmak kalınlığına geldiğinde göz aşısı yapılır.Az daha kalınlaşırsa kalem aşısı yapılır. Başta söylediğimiz gibi turunç bitkisine hangi aşıyı yapacaksan o daha dayanıklı olur, hastalıklara, susuzluklara, soğuya – sıcağa daha dayanıklıdır.
Turunç’a narenciyenin hangi çeşidini istiyorsan onun aşısını vurursun. Bazen caka olsun diye bir turunç bitkisinin dört dalına dört narenciye aşısı yapabiliyorlar. Narenciyenin çok çeşidi vardır . Örnek ; portakal evet ama portakalında çok çeşidi vardır. Yerli taraplus portakalı, Vaşikton , yafa çeşitleri vb. Narenciyeye greyfurt denen cinste aşı yapılabilinir. Hele mandalinin çok ama çok çeşidi vardır.Limon aşısı vurursan limon meyvesi oluşur. Türkiyenin turunç yetişen yerlerinde varmıdır ama Çukurovada bir — ‘ tatlı limon ‘ — vardır. Görünüşü, ve rengi tonu limona benzediği için limon sıfatı ile anılıyor. Tadı ise çok tatlı ve ince bir kıvamı vardır.
Bu konuda bir de anısı vardır Çukurovalıların. Çukurovadan İstanbul gibisinden yere okumaya giden gençler, birlikte balık yemeği yapacaklar. Alacaklarını listelerken ‘ ekşi limon’ der. oradakiler , niye ekşi limon diyorsun, limon zaten ekşi olur der ve tatlı bir sohbet başlar.
Resimde gördüğünüz bir turunçgil meyvesi ağacıdır. Bu turunç yada yerli portakaldır. Bu ağacın meyvesi neredeyse dalından çoktur. Sanki meyveler monte edilmiş gibi. Bu ağaç yetiştirilmesi kolay olmasına karşın fazla kullanılmıyor. Bence bu tür yetiştirilmeli ve meyveleri, meyve suyu olarak, ekşi olarak vb kullanılmalıdır.
Ülkemizde ki iktidarın meyveler ve ağaçlar ve de üretim konusunda bir planlaması yoktur. Bu yüzden turunçgiller bir sene iyi para eder bir sene meyveler dereye dökülür. Örneğin bu yıl Çukurovada portakal meyvesi 2-3 tl ye kadar düştüğünden , insanlar toplayıp satamadı.
Ancak toplamazsan bu kezde meyveler dökülür , çürür, sinek yapar ve ağaçları hastalandırır. Bu yüzden ülkenin planlı ekonomide olması önemlidir.

Çukurovada bir narenciye türü
Yerelde ki evrensel , araştırı gurubu.