DÜNYA DA EN ÇOK OKUNAN ON ( 10 ) KİTAP

İbrahim ÇENET
Bu sözümüz tüm zamanlar içindir.
Evet yazının başlığı aynen böyle . Yeryüzünde en çok okunan en az on ( 10 ) kitap Çukurovada , özelliklede Doğu Çukurovada derlenmiş ya da yazılmıştır.

Evet gerçekten böylemidir.Eğer öyleyse bu kadar sayıda ki temel eserler bir isabet olamaz. İsabet değilse bunun nedenleri nelerdir.? Bu on kadar eser en az beş bin yıldan beri yazılmıştır. ( yazının bulunuşuyla beraber.) O halde en az da beş bin yılda da bu eserlerin sözlü oluşumları söz konusudur. Eder 10 – 12 bin yıllardır.

Bilinir dünya insanlığının en fazla uygarlık ürettiği yerler ırmakların, ovaların ve verimli dağların ( ve de iklimin ) olduğu yerlerdir.
Çukurova ; Ceyhan, Seyhan, Berdan, Göksu ve hemen arka tarafta Asi nehrinin suladığı ovadır. Bölgede ki Toros ve Amanos dağları, doğal olarak toplayıcılığa, avcılığa ve de bitki ve hayvan yetiştirmeye çok uygundur.Coğrafi özelliğe uygun olarak yağmurun bol olması bu doğal ve bilinçli ürünlerin yetiştirilmesine uygundur. Hele Amanos Dağlarının değil kışın yazın bile nemli ve yağmurlu olması doğal bitkilerin , yaban sebzelerinin ve küçük ve de büyük hayvan deposudur.Denizin Çukurovayı , özellikle Doğu Çukurovayı çepe çevre sarması da ayrıca bir özelliktir. Başka bir avantajda ; bölgede bir oturumluk ( bir saatlik ) yürümeyle istediğin mevsimi yaşayabileceğin yere ulaşılır.( Deniz kenarı, ova , dağ- yayla vb. )

Bunlardan olarak bölge en eskiden beri insanların yoğun yaşadığı, daha rahat beslendiği ve de kendilerine ayıracak zamanlarının çokça olduğu yerlerdir. İnsanlar yaşama alanları ; doğal orman içi, ova , deniz kenarı ,beslenme kolaylığı olunca, düşünecek, oluşturacak, icatlar ve araçlar oluşturacak durumu yakalıyor.

Böylece toplumlar bir durumu bir kez oluşturduğunda , onun üzerinde ekleme , geliştirme yapıyor. Bu durum maddi aletlerde, araçlarda olduğu gibi, konuşma, sözlü oluşumlarda , edebiyatta, öyküde, mitolojide, sağlıkta , tıpta vb çok konuda gelişim sağlıyor.

Bu bölüme sonuç olarak diyoruz ki Çokurova ve Amanoslar bölgesinde oluşan ve gelişen bu çok açıdan miras ( kalıt ) ın üzerine kültür ve bilim yükseliyor. Bu açıdan bölge kültürü yüksektir.

Bilinen ve gözlenen bu durum 1934 yılında Mustafa Kemalin de dikkatini çekmiş olmalı ki 1936 yılı kasım ayında Türkiye Cumhuriyeti kültür devrimi kongresini Doğu Çukurova , Osmaniye ve özellikle Amanos bölgesi Çardak köyünde yapmışlardır.

Bu yazı sadece bir çerçeve yazısıdır. Bu anlamda yazımızın başlığında da söylediğimiz gibi insanlığın en çok okuduğu en az on ( 10 ) kitap ( temel eser )adı geçen bu bölgede derlenmiştir yada yazılmıştır.

Nedir bu on temel eser ?

1 — Gılgamış Destanı :

Gılgamış Destanı Mezopotamya ve Amanos Dağları ve etrafınıda içine alan bir bölgenin uygarlığıdır. Anadolu Türk uygarlığının bütün bozulmuşluğuna karşın, az bozulmuş, Asyadan beri gelen bir Türk uygarlığıdır.
Gılgamış Destanı temel olarak Amanos Dağlarında geçmiştir. ( Günümüzden beş bin yıl önce ) On iki tablet olan destanın tüm tabletlerinde Amanos dağlarından söz eder. Destan neredeyse tüm dünyanın ülke kültürlerine katkı sağladığının yanında semavi dinlerin kitaplarıda noktası ,virgülüne kadar oradan kopyeler yapmıştır. Nuh tufanı, Yaratılış öyküsü, Cennet, cehennem, temizlik, yasalar vb.

2 — İlyada Destanı — Homeros

3 — Odessea Destanı — Homeros

Bu iki eser İncilden sonra yeryüzünde en çok okunan eserdir. M. Ö. 600 yıllarında Anadoluda yaşamış , bu toprakların yerlisi Luvice dahil bir kaç dil bilen bir destan oluşturucusu ( derleyicisi ) dir.
Homeros un Anadolulu ,özellikle batı Anadolulu olduğu ve özellikle uzunca kalmak ve araştırma yapmak üzere, deniz yoluyla , yumurtalık limanından Çukurovaya özelliklede Gılgamış Destanını ve Sümer kültürünü araştırmak için Doğu Çukurova ve Amanos Dağları bölgesine gelip yaşadığı bilinen bir gerçektir.
Edebiyat , tarih ve yazın dalına odaklanmış bütün bilim ve kültür insanları şöyle diyor : Homerosun destanları özellikle de Odessea destanı Gılhamış destanından çok ama çok etkilenmiştir. Karşılaştırmalar, kalıplar ve söylemler ve kahraman isimlerine kadar böyle benzerdir.
Bu iki destan tüm zamanlarda özellikle Avrupa ülkelerinde tüm okullarda ders kitabı olarak hala okutulur.

4 — Lokman Hekim ve öğretisi.

Lokman Hekim , ölümsüzlüğün ilacını ,sırrını bulmaktır. Gılgamış Destanı çok şeyi içeren bir bilgi yumağıdır. Lokman Hekim öğretisi ise sadece ölümsüzlük ilcını arayan ,bulmaya çalışan bir destansal öğretidir.
Lokman Hekim bir anlamda Gılgamış destanından esinlenen bir olgudur. Ali Püsküllüoğlu ve Yaşar Kemal de Lokman Hekimin Gılgamış Destanından esinlendiğini ve bu durumun Doğu Çukurovaya özgü versiyonu olduğunu söylerler.

5 — Pudu Hepe.

Anadoluda ve Çukurovada pek çok uygarlık oluşmuştur. Çukurova ve geniş etrafında da M. Ö. dört binlere kadar giden bir Kizzuvatna uygarlığı oluşmuştur. Çok özgün, özgür, kültür ve bilime çok düşkün ve yollar katetmiş bir uygarlıktır.

Bu uygarlığın kraliçesi Pudu Hepadır. Pudu Hepa aynı zamanda bir hekimdir. Hastaneler ve tıp okulları kurmuşlardır.Hemde bacak naklettiklerini söyleyecek kadar ileri bir biçimde.

Pudu Hepanın özellikle devlet yönetiminde de , sosyal ve aile hukukunda da kadın erkek eşitliğini savunmuş ve kurmuş olması ve bu konuda yasalar ve kitaplar yazmasıdır. Hatta feministler onu ilk öncülleri sayarlar.

Bugün Doğu Çukurovada Pudu Hepanın başşehri olan Lavazantiya kenti için kazılar yapılmaktadır. Prof. Dr. Ahmet Ünal bu konuda çok çabalar yapıyor ve konferanslar veriyor , yazılar yazıyor.

6 — Medica materia ( tıbbi mateyaller) — Pedenius Dioskorides

Pedenius Dioskorides Doğu Çukurovanın Anavarza kentinde milat yıllarında doğan ve orada yaşayıp ölen bir hekim, ve ilaç bilginidir. Tıbbi materyaller adlı kitabı tüm zamanlarda ders kitabı olarak okutuluyordu. Hatta Osmanlılar zamandı da .
Çukurovada çok kuıllanılan Kantron yağı ve Şalgam içeceğinin yapımını ve yararalarına kadar bu kitabında işlemiştir.

7 — Aratos : .

Çukurova – Mersin Soli de doğan ilk eğitimini Tarsus’ta tamamlamış Stoacı filozof, şair, matematikçi ve astronomdur. M. Ö. 300 yılları dolayında yaşamıştır.Çağının çok bilimcisinden etkilendiğinin yanında çok kişiyide etkilemiştir.
2300 yıldır insanlığı vede özellikle Çukurova insanını etkileyen bu bilimci hala etkin bir biçimde yaşamaktadır. Bu son cümle doğrumudur. Doğrudur . Nereden bilelim. :
Bugün Tarsusta kurulu bir kurum Uğur Pişmalık ın öncülüğünde Aratos adında bir felsefe dergisi çıkartıyor . Birde sosyal çok yönlü sanat, kültür kurumları vardır. Akademi diyeceğimiz bu Tarsusda ki kurumun öncülüğünde ülkemizin otuz ( 30 ) kentinde ( yönetimleri, binaları, organları olan ) Felsefe okulları sıkı şekilde çalışıyor.

8 — Amon – Aman- Amen – Amin

Amin, Güneşin yeryüzünde ki temsilcisi, bütün tanrı ve tanrıçalarıda doğuran ana tanrıçadır. Oturduğu alan , çok güzel yaşama koşullarının olduğu Doğu Çukurova da ki Amanos Dağlarıdır. Dağın kendiside tanrıdır. ( ilk aktaran Gılgamış destanıdır)
Bu sözün ilk şekli Amon dur. sonra Aman dır , sonra tüm hiristiyanlığın söylediği Amen dir ve de tüm yeryüzü müslümanlarının söylediği AMİN dir. Yaşadığı alan bugünkü Doğu Çukurovada ki Amanos Dağlarının KENGERLİ bölgesinin Kızılüce bölgesidir.

9 –Erana uygarlığı

Amanos Dağlarında kadının egemen olduğu bir uygarlık uygulamasıdır. Özgürlük, koruyuculuk, eşitlik üzerine kurulu bir düşünce , davranış ve duygu olgusudur. Bu konuda ilk yazılı belgeler beş bin yıl önce Gılgamış destanı. 2050 yıl önce ki Çiçeronun Romaya mektupları ve beride çok sayıda kibelgelerdir.

10 — Yaşar Kemal ve eserleri

Çukurovadan ve doğu Çukurovadan çok sayıda kültür ve yazın insanı çıkmıştır. O kadar çoktur ki. saymak bile çokçadır. Bunlardan sadece bir taneside tüm dünyada okunan, kitapları İngilzceye çevrilen ve de en az 50 dile çevrilen yani neredeyse tüm dünyanın okuduğu bir yazın ve kültür insanıdır Doğu Çukurovalı, Osmaniyeli – Amanos Dağlarının bu insanı, Yaşar Kemal.
Yaşar Kemale bir soru sormuştuk, bu kadar hayal gücünü, konuyu vede özellikle bu kadar şiirdende öte güzel akıcı Türkçeyi, anlatma biçimine neye borçlusunuz . Yanıt : Bölgemizin tüm mirasını ve anlatı, yazın ve özellikle mitolojisini kullanmaya çalışıyorum. Ondan dolayı bu övgülerinize sahibim sanıyorum demişti.

Demek sonuç olarak, bölgemizde ki kültür mirası saydığımız bu olgulardan bölgede çoktur, bunlardan yararlanmasını bilirsek daha çok güzel evrensel eserler oluştururuz.

ÖNEMLİ NOT : Bu konularda daha geniş bilgilere ulaşmak isterseniz ; Doğu Çukurovada kurulu Anadolu halk bilim kültür AKADEMİ si aylık online de bulunan yayın organında daha geniş bilgilere, ayrı makalelere ulaşabilisiniz Dergimizin lingi : yereldenevrensele.com dur. Ayrıca sormak isterseniz , cenetibrahim72@gmail.com dur.
İbrahim Çenet

İbrahim Çenet kimdir: Çardak köyü / Osmaniye de 1949 yılında doğdu. İstanbul Üniversitesinde hukuk, Paris Sorbon üniversitesinde edebiyat ve dil okudu. Politikacı , yazar . Uzun yıllar cezaevlerinde tutuldu.

Anadolu Halk Bilim Kültür Akademisi kurucularından. 2000 yılından beri devam eden Özgür film festivali ve ‘Özgür İnsan Ödülü ‘ kurucu ve yöneticilerinden. Ayrıca Yaşar Kemal anısına etkili ve anlamlı edebiyat etkinliği organize edenlerden. Belgesel filmler yapımcısı.

Yerelden Evrensele adlı ; bilim , halk bilim, tarih , arkeoloji, sosyal ve toplumsal coğrafya dergisi kurucu üyelerinden.

Evli üç çocuğu ve iki torunu vardır.