Yazarlar-Konular

YAŞAR KEMAL ‘ İN 7. ÖLÜM YILDÖNÜMÜ

İbrahim ÇENET

Yaşar Kemal 1923 yılında  Doğu Çukurova / Osmaniye , Ceyhan  ırmağı kenarında ki Hemite köyünde doğmuştur. ( 2015 yılı 28 şubatta) vücut olarak aramızdan ayrılmıştır. Dergimizin bu şubat sayısında  bu önemli kişilik Yaşar Kemali analım istedik.

Yaşar Kemal bölgesel, ulusal , ve uluslararası bir yazar ve görüş insanı .Aslında Yaşar Kemal bir yazardan öte,  bir insan hakları aktivisti, politikacı ve düşünürdür. Kendilerini bir makalede anlatmak zorcadır ama bazı konulara değineceğiz.

Yaşar Kemal’in bazı kitaplarını elbette lisede okumuştum ancak kendisini  ölümünden 40 yıl önce doğrudan tanımıştım.Ölümünden önce de son 15 yıl Anadolu Halk Bilim Kültür Akademisi olarak yakın çalıştık, sıkça görüştük, ortak ürünler oluşturduk 2007  yılında  Akademimizin oluşturduğu jüri kendilerine –Özgür İnsan Ödülü– vermişti, Osmaniye ve İstanbul, Yapı kredi kültür merkezinde görkemli ödül törenleri yapmıştık.

Yaşar Kemal’in 28 şubat , 2015 te  vefatı ile aynı gün, İstanbulda ki cenaze törenine bir temsilci ve konuşmacı ile bir mesaj yolladık. Kendimizi ve Halk Bilim Akademimizi cenaze sahibi yerine koyduk ( eşi Ayşe Baban hanımla da konuşarak ) Çalışmaya ilk iş Yaşar Kemal ‘in doğum köyü Hemiteye gidip  orasının duyarlı halkıyla ve özellikle köyün o zaman ki Muhtarı Hüsnü Cömer ile  konuştuk…. Osmaniye de Karaoğlanoğlu parkı şiir meydanında bir taziye çadırı, konuşmalar için ses düzeni, çay, ikram servisi, isteyenlerin yaşar Kemale ilişkin notlar yazacağı anı defteri hazırladık. Sivil toplum kuruluşlarını, duyarlı insanları çağırdık. Belediye başkanvekili,meclis üyeleri geldiler…. Yani anamız ,babamız  öldüğünde ne yapıyorsak  onu yaptık. Yaşar Kemal  çağlar boyu anılacak bölgemizin ve insanlığın onurlu bir üyesidir.

*

Yaşar Kemal çok özelliği olan bir yazardır. Türkçeyi çok akıcı, zengin sözcük hazinesiyle kullanmıştır. Ona çokları şairdir diyor, anlatım zenginliği için.Yine kendileri anlatımlarını yöre insanının konuşma diliyle yazdığını söylüyor.

Yaşar Kemalin en az bir kaç kitabını  daha lisedeyken bile okumayan insan yok gibidir. İnsanlar  günlük konuşmalarında ve yazmalarında  Onun anlatım ve sözcük zenginliğinden çokları yararlanmıştır. Yaşar Kemal bugün ki Türkiye Türkçesinin oluşmasına çok katkıda bulunmuştur.

Yaşar Kemal’e bir gün bir soru sormuştum: ‘– Siz Türkçeyi çok zengin ve akıcı konuşuyor, yazıyorsunuz, bunun en önemli nedeni bölge insanının konuştuğu gibi yazıyorum ,  demiştiniz, başka  bir faktörden daha söz edermisiniz?  Kendisi  şöyle yanıtlamıştı bzi : ‘ — Sözlü edebiyatlada ilgili çok güzel destanlarımız var, ben destanlardan çok yararlanıyorum. Hatta bana destancı,destan anlatıcı diyorlar, ünüversiteler bana  aylarca  okullarında destan üzerine dersler verdirdiler. Özellikle  Benim yetiştiğim bölge , Osmaniye , Hemite köyü çevresi, Amanos Dağları çevresi nde destanlar çok fazladır, insanlar bölük pörçükte olsa bunları biliyor, anltıyor ve günlük  işlerinde  anlatımında konuşmalarında kullanıyorlar.

   -Yaşar Kemal ‘ i besleyen, oluşturan  önemli  faktör: Kendilerinin doğup büyüdüğü, yetiştiği  Doğu Çukurova, Osmaniye  ve Amanos Dağları  çevrelerinde ki  destanlar – masallar –  mitolojiler… Evet dar bölgede ki mit’ler, destanlardan bazıları :

Amon ,  Erana Uygarlığı , Hu baba,  Gılgamış,  Lokmam Hekim,  Zalpa, Premos ( Ceyhan nehri ) , Düldül, Alageyik, Gövceoğlak ve pek çok destan …..

Hele Yaşar Kemal’in doğup büyüdüğü  Doğu Çukurova çevresinde koşuşup duran Karacoğlan, Dadaloğlu, Elbeylioğlu, Gündeşlioğlu, İmirzalioğlu vb. Aşıkların at sürmediği, oturup destan anlatmadığı, saz çalıp türküler söylemediği ev avluları yoktur.  

*

Yaşar Kemal — Özgür İnsan Ödülü :

Anadolu Halk bilim kültür AKADEMİ sinin yıllardır düzenlediği Özgür İnsan Ödülü 2007 yılında Yaşar Kemale  uygun görülmüştü. Bu ödülün ilki 2005 yılında Dr. Muazzez İlmiye Çığ’a verilmiş , 2006 yılında ikincisi Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu ‘ a verilmişti.

  Bu durumu o zaman ki gazete ve tv lerin ortak anlatımıyla verelim :

‘Temelimiz sağlam ama …’

Anadolu Halk Bilimleri ve Kültür Derneği’nin Özgür İnsan Ödülü’nü alan Yaşar Kemal, “Temeli sağlam bir ülkeyiz, ama o temel çürümeye başladı. Sanat yapamadığın zaman millet olarak kalamazsın!” dedi

Osmaniye’de kurulan Anadolu Halk Bilimleri ve Kültür Derneği’nin üç yıldır verdiği Özgür İnsan Ödülü, bu yıl Yaşar Kemal’in oldu.
Abdurrahman Keskiner, Prof. Dr. Afşar Timuçin, Ataol Behramoğlu, Kaya Güvenç, Prof. Dr. Yalçın Yüreğir, Dr. Muazzez İlmiye Çığ ve Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu’ndan oluşan ödül jürisi, kendisi de Osmaniyeli olan Yaşar Kemal’i, çağı ile çatışan, toplumu ileri götürmeye çabalayan aydın kişiliğinin yanı sıra, Türkçeyi zengin sözcüklerle kullanması nedeniyle bu ödüle layık gördü.
    Yapı Kredi Sermet Çifter Salonu’nda dün yapılan ödül töreni, halk müziği sanatçıları Hüseyin ve Hayal’in sunduğu dinletiyle başladı. Ardından kürsüye gelen Anadolu Halk Bilimleri ve Kültür Derneği Başkanı İbrahim Çenet, derneğin Özgür İnsan Ödülü’nü özgürleşme çabasını tüm yaşamı boyunca sürdürmüş olanlara verdiğini söyledi.
Çenet konuşmasının ardından, Yaşar Kemal’e ödülünü vermek üzere Muazzez İlmiye Çığ’ı kürsüye davet etti. 5 bin yıl önce Mezopotamya’da özgürlüğün simgesi olan Gılgamış’ın heykelciğini Yaşar Kemal’e sunan Çığ, onun isminin de 5 bin yıl yaşamasını diledi. Teşekkür konuşmasına büyüdüğü coğrafyanın edebiyatındaki etkilerini anlatarak başlayan Kemal, ana kültürüne değer vermeyen kişinin başarılı olamayacağını ifade etti ve Arif Dino’nun ona yıllar önce söylediği şu sözleri aktardı:
“Çukurova’yı bırakma. Kalırsan Dadaloğlu olursun, gidersen hiçbir şey olamazsın.”
Ancak hapishane dönemi ve yaşam koşulları nedeniyle mecburen İstanbul’a geldiğini anlatan Kemal, günümüzde Türk kültürünün tehlikede olduğunu ve Anadolu Halk Bilimleri ve Kültür Derneği gibi kuruluşların sayılarının artması gerektiğini söyledi.
Dilindeki zenginliği Türkmen dili kullanmasına ve bölgede ki destanlardan ve üretim- tüketim çelişkisinden çokça yararlanmasına bağladı.  

Yaşar Kemal konuşmasını şu sözlerle bitirdi: “Temeli sağlam bir ülkeyiz ama o temel çürümeye başladı. Sanat yapamadığın zaman millet olarak kalamazsın!”

İbrahim Çenet kimdir: Çardak köyü / Osmaniye de 1949 yılında doğdu. İstanbul Üniversitesinde hukuk, Paris Sorbon üniversitesinde edebiyat ve dil okudu. Politikacı , yazar . Uzun yıllar cezaevlerinde tutuldu.

Anadolu Halk Bilim Kültür Akademisi kurucularından. 2000 yılından beri devam eden Özgür film festivali ve ‘Özgür İnsan Ödülü ‘ kurucu ve yöneticilerinden. Ayrıca Yaşar Kemal anısına etkili ve anlamlı edebiyat etkinliği organize edenlerden. Belgesel filmler yapımcısı.

Yerelden Evrensele adlı ; bilim , halk bilim, tarih , arkeoloji, sosyal ve toplumsal coğrafya dergisi kurucu üyelerinden.

Evli üç çocuğu ve iki torunu vardır.

One thought on “YAŞAR KEMAL ‘ İN 7. ÖLÜM YILDÖNÜMÜ

  • M kaya

    İyi ki varsın abi

    Yanıtla

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir