KARA MERHEM SÜRMEK ve MAKAT ÜSTÜNDE OTURMAK

Selim Özgül

“Dille oyun olmaz; kemiği yok çünkü. Söz şakaya gelmez; altından ne çıkacağı, nereye varacağı her zaman kestirilemez çünkü. İnsanın anasından emdiği süt burnundan gelir sonra” demiştim bir tarihte.

Eskiden her evin olmazsa olmazı olan “kara merhem” kullanırdı insanlar kıçındaki basura, çıbana da, kafasındaki yaraya da.

Kelime dediğin kara merhem değil ki her şey için bir tek kelime kullanasın.  

Yıllar önce bir Huysuz Virjin programı seyretmiştim televizyonda. Huysuz Virjin, ünlü şarkısının “Katinamın elinde halısı silkemez, ah silkemez” şeklindeki sözünü seyircilere tekrarlatırken, “Aman L harfini söylemeyi unutmayın diye uyarıyordu onları.

Sadece bizim dilimizde yok böylesi tehlikeler; örneğin İngilizcede “oturmak” ve “s.çmak” kelimelerinin telaffuzları arasındaki fark, bu kelimelerin ilk harflerinin “s” ya da “ş” olarak okunması kadardır.

Böylesi tehlikelere rağmen, kara merhem niyetine kullandığımız kelimelerimiz de yok değil bizim.

Son yıllarda sokakta ve TV’de sıkça karşılaştığımız, kafalardaki avuç içi kadar örtüye “TELLİK” derdi çocukluğumda bizim köylüler.

Aklıma geldi. Bir kelimenin yanlış telaffuzu mudur, diye sözlüğe baktım.

Ortada yanlış telaffuz filan yokmuş.

Tuhaflık bizdeymiş.

Ayağımıza giydiğimize de kafamıza geçirdiğimize de aynı ismi vermişiz.

TDK sözlüğünden:

TELLİK

1. takke. 2. Terlik.

TERLİK

Arkası açık, hafif ve türlü biçimlerde ayak giysisi. Takke, başlık.  

“Kıçının kıymetini bilen biri yaylada, bahçesine girip zarar veren yabani hayvanları tuzağa düşürmek için kendine bir taht yapmış, altına yumuşak bir minder koymayı ihmal etmeden.

Ben de benim neyim eksik diyerek çıkıp oturdum o tahta, fırsatı ganimet bilerek.” demiştim bir tarihte.

Anadolu’nun bazı bölgelerinde mindere ya da üstüne oturulan bazı minderli oturaklara “makat” deniyor.

Gene sözlükten:

 “Babam gecelik entarisiyle makatta oturuyordu.” C. Külebi.

Selim Özgül kimdir : 1957 yılında Doğu Çukurovada Osmaniye’de doğan bir Güneyli . Başka ülkelerde basılan pek çok anlamlı kitapları dilimize çevirerek basılmasını sağlayan bir çevirmen. Afilli Kalem adlı mizah, politika ve kültür kokan kitabında yazarıdır. ÇoğuÇukurovalı gibi Türkçeyi çok iyi  kullanan bir yazar.Ülke gerçeklerine duyarlı olan ve bu yüzden yıllarca sıkıntıya sokulan , yıllarca cezaevinde tutulan bir sosyalist yurtsever.