DÜZİÇİ ÇİTLİ KÖYÜ YER ADLARI

Bekir Dağsever

Dergi düzenleycisinin notu : Çitli köyü , Osmaniye / Düziçine bağlı bir köy. Amanos dağlarının en yüksek tepesi Düldül dağına ( 2448 metre) sırtını dayamış bininci metreden yukarı eski bir yerleşim yeri. Karacoğlanın yurdu diyebileceğimiz bir köy. Bu köyün halk kültürü yüksek. Çok sayıda yazın , edebiyat ve kültür insanı çıkıyor. Araziside pek yok bir çeşit orman köylüsü.

Köyün yaşayan önemli kültür insanlarından Bekir Dağsever, köyün sınırlarında ki yer, bölge, pınar,tarla….yaşam yerlerinin adlarını saymış. Şimdilik sadece saydıkları üç yüz ( 300 ) dolayında, zorlasa belki beş yüze çıkaracak. Bu isimlerin kimisi yenilerde konmuş olabileceği gibi kimisi yüzlerce yıldan beri verilmiş oralara.

İsimlerin çokları çok güzel Türkçe. Sizde bu mantıkla inceleyin, neler göreceksiniz bakalım. Bilindiği gibi yer adları; akarsu ,dağ , tepe, mağara , üretim alanı , kutsallık verilen yerler öyle hemen değiştirilemiyor.

Biz aşağıda bazı sözleri seçip örnek olarak aldık. Sizde hangi açılardan değerlendirirseniz bu bir tek köyün sınırlarında ki şimdilik üç yüz sözcüğü, makalenin altına not – yorum olarak yazabilirisiniz.

Çitli köyünde ki üç yüz yer, bölge adı:

Püren tepesi, Armudun döleği, Kel Mehmet, Sıra dutlar, Pürenin mağarası, Boz ağaç, Toprak tepe, Kabak tepe, Mazıların içi, Büveleğin başı, Kızlar kabirligi, Höyük, Işılak taş, Dik yol, Remzi kesme, Hallo mazı, Çift mazı, Cimri, Gavır tarlası, Gebeşler, Eğri yolak, Ürünlü mağara, Say deresi, Gök harman, Gök pınar, Yol ayrılığı, Boruklu taş, Kapsalık ağzı, Gök taşı, Toprak eşiliği, Gök yumru, Cehli, Konak taşı, Çukur, Ekşilik, Tozlar, Gök harman, Eşe Hoca, Dutların içi, Fakı Mağarası, Çıtırık, Tespilik, İncirlerin içi, Çatal mağara, Koca çınar, Çift Çınar, Mizemler, Kirpi ini, Kabaklık, Çakırlı, Kızgın kıy, Mercanların pınarı, Gök gedik, Durdu Mehmetli, Kaş, Yapıklı kesme, Çivi Cennet, Kuz mağara, Kel Omar, Nergizlik, Dikenli harman, Kör Ömer kaşı, Küçük say, Aykırı yol, Sarı taş, Sarp, Sıypıncak, Su çıkan elif yatan, Çakal yolağı, Arılı Mağara, Büyük Say, Kundazı, Halit düşen dere, İnek su yolan, Asma, Yel mağara, Boyun, Andızlı yolak, Osman düşen, Evsin kesme, Fış Alinin örtleği, Bozun başı, Fayız gediği, Aşağı harman, Göz taşı, Orta harman, Yukarı harman, Atağın başı, Atak, Kırk parmaklı, Boza hanlı. Orta sırt, Topuz, Bozluk, Gölük ölen dere, Pöhrek, Saylık, Küçük Pöhrek, Yıldırım düşen, Köre yeri, Dana keç yeri, Padişah korusu, Karaçarlı çukur, Kürtlerin kömür ocağı, Kelin anlı, Ballık, Kötü pınar, Kara Çarlı çukur, Töde harman, Karayiğit Mehmet’in harmanı, Sulu mağara, Kefenlik, Bahrazlı esik, Dikenli yazı, Dut dibi, İplik ıyan harmanı, Bilece, Deli yurt, Taş tekne, Bitli kaya, Sulu harman, Koyun pınarı, Kırk parmaklı dölek, Çiğdemli harman, Tek mezleğe, Yaş tekne, yel gediği, Kirazlı boyun, Kozlu dölek, Boyun, Hacı mahsur, Kaya dibi, Çekirge alığı, At sarnıcı, Bekir harmanı, Karanfilli yazı, Çekirğe alığı, Daz, Eşek meydanı, Kıngılıçlı çukur, Yoğun boğaz, Kalak, Odunluk, Könçek çatı, Cöbeli, Kuz mağara, Harlı hümen, Durdu boğulan, çatal mağara, Çivinin mağarası, Kör Omar, Yatak çınarı, Mehmet oturan, Armuttan geçe, Köse Ali’nin ateş taşı, Atağın başı, Fış Alinin örtleği, Dikili, Kızıl mağara, Ahmet’in mağarası, Tum dere, Mizam Kocanın çınarı, Ballık kayası, Hasan yatağı, Üç Kaya, Hacının sayı, Delik taş, Kapılı, Kerniğin yolağı, Kerniğin mağarası, Bekmez yolağı, Derin der, Koca mağara, Çabıdın mağarası, Beli buyan, Aykırı yolak, Abdalın mağarası, Sarı nergislik, Söbe boz , Körmenlik, Emine boğulan, Mulla omar kaya, Loru, Lorunun başı, Dik kayauzunun başı, Damlalı, Gavır harmanı, Bayındırın mağarası, Hüseyin oluğu, Erenli, Mınışın davar yatağı, Kuzey delik taş, Şimşir, Halil uçan, Çevlik, Baş yolak, Urum ardıcı, Atlık, küçük atlık, Kızıl boğaz, Sulu say, Avcının mağarası, Kız memeği, Karının yurdu, At izi, Ak oluk, Karacaoğlan’ın pınarı, Hartlaplı taş, Söylemezin kuzu, Toz omarın kaklığı, Toz omarın baytarı, Tozlu yurt, Kefen düldülü, İncirin çotu, Kara Mağara, Yay gediği, Deve mağarası, Har boynu, Kısık, Darakcı, Saman mağarası, Toz Omar, Toz omarın harmanı, Bahrazlı bakacak, Kabaca, Hacı Köse, Havıloğlu, Tatar, Tek mezleğe, Kara tepe, Yonğa yeri. Kınalı yazı, Mezleğenin düzü, Beşik beleği, Küçük beşik beleği, Elmalı yazı, Bebekli, Demircik, Ağzı büyük, Kötü pınar gülleğen, Keklik yumrusu, Kaya kozun başı, Yayla damı, Orta tarla kara kesme, Karese, Karacan ağacı. Topal dut, Kastal, Sülemmi, Tütünlük, Ali goz, Ali gozun dere , Kaya özü, Mulla ömer kayası, Fındık annı, Taşlı tarla, Taşlı harman, Fadıma vurulan, Hasoğlu, Kaval taşı, Cacıklı dere daz, İnce yol, Taş atacak, Sarp, Sarı pea, Pöhrek,

Dergi düzenleyicisinin notuna devam : Sizde bu sözleri ve öteki sözlerin çok anlamlılarını düşünebilirsiniz. :

Püren tepesi.–Püren

Armudun döleği. – Dölek

büveleğin başı,Büvelek

Işılak taş,Işılak

Gebeşler

Ürünlü mağara,Mağaranın ürünlü olması

Say deresi- Say ( burada ki say, saymaktan gelmiyor tabi.

Boruklu taş,– Boruk

Kapsalık ağzı – Kapsalık

Çıtırık — Çıtırık

sıypıncak– Sıypmak fiili

Evsin kesme,– Evsin

Gölük ölen dere,– Gölük

Pöhrek,– Pöhrenk

Köre yeri– Köre

İplik ıyan harmanı, — Iyan , ıymak fiili

Kınğılıçlı çukur, — Kıngılıç

Könçek çatı,– Könçek

Cöbeli – Cöbel, cöblen

Veli buyan– Buymak

körmenlik– Körmen

İncirin çotu– Çot

kastal, — Kastal.

Bekir Dağsever  kimdir : Osmaniye / Düziçi / Çitli köyü doğumlu ve yaşayanı. Ne zaman doğduğunu kendiside bilmiyor.  Bir elin parmakları kadar çocukları ve torunlarıda var. Düziçinde lise , Eskişehir Anadolu Üniversitesinde okudu. Emekli .

Halkbilim araştırıcısı ve derleyeni,  öykücü ve özellikle şair. Bekir Dağsever için halkbilim araştırıcısı dedik ancak ; 14 kadar üniversiteyi  bitiren genç araştırıcı Bekir Dağseveri araştırarak ya da onunla konuştuklarını yazarak ‘okul bitirme tezi ‘ yazarak diploma almışlardır. Başkaca  dört kadar üniversite  mezunu Bekir Dağseverle  konuştuklarını  mastır tezi yaparak yüksek lisans diploması almışlardır. Ve  bir  kişide gene Bekir Dağseverle çalışma yaparak, onu dinleyerek , dinlediklerini kaleme alarak  Doktor ( doktora ) ünvanına kavuşmuştur.

 Zamanını şu an Doğu Çukurova , Düziçi / Çitli köyünde ve de Çukurova kentlerinde dolaşarak geçiren bir halkbilim yaşayanıdır. Basılı pek çok kitapları vardır.